शतेषु जायते शूरः सहस्रेषु च पण्डितः।

वक्ता दशसहस्रेषु दाता भवति वा न वा।।

२०२३ हे वर्ष पाहता पाहता संपले, आणि आपण २०२४ च्या उंबरठ्यावर उभे आहोत. नवीन वर्षाचे अनेकांचे अनेक संकल्प असतात. त्यातील किती तडीस जातात हा भाग निराळा. पण संकल्प करण्यातही एक वेगळीच मजा असते.

नवीन वर्षापासून, जमेल तितके लिहिते व्हावे, हा संकल्प उत्पन्न झाला. अर्थात, आपण लिहिते झाल्यावर, ‘वाचते’ व्हावे असा संकल्प घेणारे काही महाभाग ही असावेत, ही अपेक्षा अगदीच काही गैरलागू नाही. हा विषय मनात आल्यावर, वरील संस्कृत सुभाषित आयतेच आठवले. अर्थात, त्या सुभाषितात, वक्ता, आणि दाता यांचे गुणगान केले आहे. “शंभरात एखादाच शूर असतो, हजारात एखादाच पण्डित असतो, वक्ता (येथे उत्तम वक्ता अभिप्रेत असावा) दहा हजारात एखादाच असतो, तर ‘दाता’ मात्र दुर्मिळ असतो “वा, न, वा”- म्हणजे असतो किंवा असत नाही”, असा या सोप्या सुभाषिताचा सोपा अर्थ. पण आजकालची परिस्थिती पाहून, “वक्ता भवति प्रत्येकः, श्रोता भवति वा न वा” असे म्हणण्यासारखी परिस्थिती दिसून येते. हा प्रत्यय आपल्याला पदोपदी येतो. म्हणूनच, ‘लिहिते’ झाल्यानंतर ‘वाचते’ होणारे वाचक ही असावे लागतात हे ओघानेच आले.अर्थात, स्वान्तः सुखाय लिहिले तर मग ती काळजी राहणार नाही. असो.

Good listening is the first step of good communication.

नवीन वर्षामध्ये या आणि अशा बऱ्याच विषयांवर बोलण्यासाठी भेटूयात.

सगळ्यांना, नवीन वर्ष २०२४ हे आत्मानुभूतीचे जावो!

-माधव भोपे